ΠΟΝΗΜΑ ΤΟΥ ΕΚ ΜΟΧΟΥ ΚΑΤΑΓΟΜΕΝΟΥ ΙΑΤΡΟΥ ΚΡΙΤΣΩΤΑΚΗ ΓΕΩΡΓΙΟΥ….

Λειτουργία εις τον Ιερόν ναό της Ευαγγελίστριας Μοχού

Ιστορικό  Ευρέσεως της Ιεράς εικόνος του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου..Πολιούχος της Κωμοπόλεως του Μοχού......

Η Θαυματουργή Εικόνα του Ευαγγελισμού

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ

Αναρίθμητα τα προς την ανθρωπότητα δείγματα της Θείας Προνοίας.

Έν εκ τούτων είναι και η Εύρεσις της Αγίας Εικόνος του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου γενομένη την 23^ην Σεπτεμβρίου 1874 εν Μοχώ.

Εις ταύτην αφιερούται η παρούσα ασματική Ακολουθία.

Διά του ελαχίστου τούτου πονήματος ο συγγραφεύς δεν αποβλέπει εις υλικάς απολαβάς ή επαίνους, αλλά προσφέρει ελάχιστον δείγμα της απείρου ευγνωμοσύνης του προς την Δέσποινα του κόσμου και Υπέρμαχον Στρατηγόν διά την προς αυτόν προστασίαν και βοήθειαν Αυτής εν πολέμοις και εν τη εκτελέσει της αποστολής του εν τη κοινωνία.

Εκφράζει την πλημύραν των ψυχικών συναισθημάτων του και ευχαριστεί την Μόνην Αγνήν ότι ηξιώθει να προσφέρη το ελάχιστον τούτο εφύμνιον, προς πλήρωσιν του κενού της ελλείψεως Ακολουθίας της Ευρέσεως της Αγίας Εικόνος και να δίδη προς τους κατοίκους της περιοχής την δυνατότητα και την ευκαιρίαν, επι τη αναμνήσει της θαύματι της μη καιούσης φλογός Ευρέσεως ταύτης, όπως ανυμνούσι, δοξολογούσι και ευχαριστούσι την Θεοτόκον διά την Αυτής συγκατάβασιν και παρακαλούσι, διά την αέναον Αυτής Προστασίαν.

 

Εν έτει 1874 οι κάτοικοι του Μοχού, έχοντες εντός της Κωμοπόλεως τρείς Ναούς, αλλά μη επαρκούντας εις χώρον, διά το Εκκλησίασμα, απεφάσισαν να διευρύνωσιν εις δίκλυτον τον εν τω μέσω της Κωμοπόλεως Ναόν, Ονόματι της Αγίας Παρασκευής τιμώμενον, και ήρχισαν την κατεδάφησιν των νοτίου και δυτικού τοίχων, και την ανώρυξιν θεμελίων.

Την 25^ην Σεπτεμβρίου Μ.Μ. όταν άπαντες οι εργαζόμενοι απεχώρησαν παρέμεινεν ο τότε Ταμίας της Επιτροπής Νικόλαος Αρχοντάκης και εθεώρησεν καλόν να εργασθή και ήρχισε διά πτύου να απομακρύνη εκ των θεμελίων τα εσκαμένα χώματα.

Συνέβει δε να διακρίνη ήχον μετάλου όλως χαρακτηριστικόν,τον οποίον παρήγαγε αντικείμενον τι κατά την εκσφεδόνησιν των χωμάτων, ερευνήσας δε εύρε τεμάχιον μετάλλου εις σχήμα ορθογωνίου παραλληλογράμου 10Χ15 περίπου εκ. αλλά ελλείπουσαν την μία γωνίαν.

Λόγω της πολυετούς εν τη γή παραμονής του δεν διέκρινε τις τίποτε επί της επιφανείας του ά τε καλυπτομένης υπό γαιώδους επιχρήσματος. Αλλ’ ο ευρών υποθέσας ότι ως μέτολλον είχεν αξίαν τινά το παρέλαβε και αφ’ ού το ετοποθέτησεν εντός καλάθου όπου είχε και τυρόν, το ανήρτησεν από άγκιστρον το οποίον υπήρχεν εις το μέσον της κάμαρας της οικίας του.

Μετά τον δείπνον κατεκλίθη και πρίν κοιμηθή αντελήφθη ότι ο κάλαθος διεσείετο και νομίσας ότι εγένετο σεισμός, ηγέρθη έντρομος αλλ’ ευθύς έπαυσεν η διακίνησις του καλάθου και κατεκλίθη πάλιν.Τότε παρετήρησεν διά δευτέραν φοράν τον κάλαθον διασειόμενον και υποθέσας ότι μύς τις είχεν εισέλθει εις αυτόν λόγω του τυρού ηγέρθη και ηρεύνησε, μη ευρών δε τίποτα κατεκλίθη και πάλιν.

Τότε συνέβη το πρώτον θαύμα. Αιφνιδίως φλόγες εκάλυωαν ον κάλαθον εν ώ το νομιζόμενον μέταλλον φθάνουσαι μέχρι στέγης.

Ως ήτο φυσικόν ηγέρθει κραυγάζων εν τρόμω φωτιά Παναγία μου προκαλέσας ούτω αφύπνυσιν των τέκνων του. Είχε δύο ενήλικα τέκνα τον Λεωνίδα και την Σοφίαν.Ιδού όμως μόλις έγιναν και τα τέκνα του αυτόπται μάρτυρες αι φλόγες εσβέσθησαν ως και ήναψαν άνευ ανθρωπίνης ενέργειας.

Πεπεισμένος διά το γενόμενον θαύμα λίαν πρωί της επομένης ανεκοίνωσεν τα συμβάντα εις τους Ιερείς [ Τότε ήσαν εις Μοχόν τέσσαρες Ιερείς εξ ών ο είς Πάππος του γράφοντος] και ελήφθη απόφασις να δοθή το εύρημα εις χρυσοχόον διά να καθαρισθή από του γεώδους επιχρίσματος εφ ώ και μετέβησαν εις Ηράκλειον.Ο χρυσοχόος πληροφορηθείς τα γενόμενα προέβει μετά προσοχής εις την κάθαρσιν.

Και Ώ της εκστάσεως και ψυχικής ανατάσεως όταν απεκαλύφθη παριστανομένη η Θεοτόκος και ο Αρχάγγελος Γαβριήλ, ως έκτυπος επι μετάλλου μελανού χρώματος Εικών.

Κατόπιν τούτου απεφασίσθη και το δεξιόν κλίτος του Ναού τιμάται του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.Μετά τα συμβάντα της Ευρέσεως ο υιός και η θυγάτηρ του ευρόντος Λεωνίδας και Σοφία, μετηνάστευσαν εις Ιεροσόλυμα όπου  γενόμενοι μοναχοί και ονομασθέντες Λεόντιος και Ευλογία, δι’ εράνων και εξ’ ιδίων ίδρυσαν την Μονήν του Αγίου Θεοδοσίου γενόμενοι ούτω κτήτορες αυτής.

Μετά την αποπεράτωιν του Ναού εν Μοχώ ανεχώρησεν και ο πατήρ Νικόλαος εις Ιεροσόλυμα όπου παρέμειναν και οι τρείς μέχρι τέλους του βίου των.Τούτων Και των τριών οι τάφοι ευρίσκονται εις τον περίβολον της Μονής του Αγίου Θεοδοσίου.

Το 1876 εγένοντο τα εγκαίνια του Ναού και έκτοτε πιστεύεται και υμνείται η Θεοτόκος ως Πολιούχος Μοχού και προστάτις των κατοίκων.

Διαρκούσης της ανεγέρσεως του Ναού και δή όταν εκλείετο ο θόλος, ο πρωτομάστορας εν θυμώ εξεσφενδόνισε από του ύψους αυτού μίαν στάμναν διότι είχων παραμελήσει να αναβιβάσωσι ύδωρ από αρκετής ώρας. Η στάμνα έπεσεν επί σωρού λίθων αλλά δεν εθραύσθη.Τούτο μεταδίδεται από στόματος

εις στόμα και πιστεύεται το δεύτερο θαύμα.

Έκτοτε πολλά θαύματα έχουσι διαπιστωθή εις ασθενείς. Και ο γράφων εις ηλικίαν έξ ετών περίπου απώλεσεν την όρασίν του, αλλά οδηγηθείς υπό της μητρός του εις την Εκκλησίαν τυφλός άμα τω ασπασμώ της Εικόνος ανέβλεψεν.Δαιμονιζόμενοι και βαρέως ασθενούντες ιάθησαν, πολλαπλώς δε έχει καταδειχθή η προστασία της Θεομήτορος εις τους κατοίκους και εξ’ άλλων περιφεριών πίστει προσερχομένους, δι’ ό και πάντες ως Πολιούχον και Προστάτιδα την Θεοτόκον Ανυμνούμεν.

Ο Ιατρός Κριτσωτάκης με την γυναίκα του

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΕΣΕΩΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΥ ΕΙΚΟΝΟΣ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΤΗΝ 25^ην ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1874 ΕΝ ΜΟΧΩ ΠΕΔΙΑΔΟΣ……ΠΟΝΗΜΑ ΤΟΥ ΕΚ ΜΟΧΟΥ ΚΑΤΑΓΟΜΕΝΟΥ ΙΑΤΡΟΥ ΚΡΙΤΣΩΤΑΚΗ ΓΕΩΡΓΙΟΥ….

 

Την στοργήν Σου Πανάμωμε αποκαλύπτουσα Κόρη τοις ενθάδε σήμερον, από γής Εικόνα σου, πεφανέρωσαι. Εύρε γάρ δούλος Σου, ταύτην και ως μέταλλον, εν καλάθω διεφύλαξεν.Όμως ο κάλαθος, νύκτωρ φλέγεται, αλλ’ ού καίεται, και φλόγας κατασβένυνται ως Σε ο ορών εκαλέσατο, Σήν δε παρουσίαν, πιστεύσας ότι τούτο μαρτυροί, φόβω και χαίρων εκραύγαζε, μεθ’ ημών εί Σύ Αγνή.

Λαβών το κειμήλειον προς χρυσοχόον κομίζει τούτο λέγει βούλομαι,του εκ γής καθάρεσθαι, επιχρήσματος, ότι ως μέταλλον. Οίμοι, εν τω οίκω μου εν καλάθω διεφύλαξα. Νύκτωρ δε έλαμψε φλόγες μη καιούσες ο οίκος μου. Εν τούτοις εγώ πέπεισμαι, ότι ως σημείον μη γέγονεν. Σπεύσον ούν καθάρειν εκ τούτου το επίχρησμα της γής, ο δε ακούσας την κάθαρσιν φόβω εποιήσατο.

Θεού όντως βούλησις αποκαλύπτεται τότε, Γαβριήλ παρίσταται, Σοί διαλεγόμενος, Θεονύμφευτε. Κύπτουσιν Άχραντε ταύτην κατασπάζονται, και εκ βάθους χαίροντες ψυχής, Σύν συγκατάβασιν, πάσι σπεύδουσιν αναγγέλεσθαι. Και πάντες Παναμώμητε εν αγαλιάσει εβόων Σοι. Χαίρε Πολιούχε ημών και Πύργε εχθροίς φοβερέ, χαίρε νοσούντων ανάρρωσις, ψυχών τε εξάγνησις.

Της Ευρέσεως της Αγίας Εικόνος του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, ετήσιον εορτήν τελούντες πιστοί, πανηγυρίσωμεν λέγοντες. Χαίρε προστασία και σκέπη, χαίρε Πολιούχε ημών και κραταίωμα. Ευχαριστούντες διά την χάριν ανυμνούμεν Σε Μόνη Αγνή, Μόνη Ευλογημένη, και ευλαβώς δεόμεθά Σου. Φύλαττε τον σεπτόν Ναόν Σου και τους εις αυτόν εισιόντας, προς Σήν δοξολογίαν, και πάντας τους πιστούς από κινδύνων και νόσων λύτρωσον και της αιωνίου κολάσεως απάλαξον.

Δεύτε πάντες οι πιστοί την ετήσιον μνήμην, της παραδόξω θαύματι ευρέσεως Εικόνος της  Αγνής τελούντες, εορτάσωμεν αγαλλόμενοι, ότι ως δώρον αύτη ημίν από γής απόδοται, την προς ημάς της Αχράντου Θεομήτορος ευσπλαχνίαν πιστουμένη. Όθεν τη Θεοτόκω βοήσωμεν. Χαίρε η εν ουρανοίς υμνουμένη και εν γή δοξαζομένη, ότι Σωτήρα του κόσμου έτεκες και σκέπη υπάρχεις των πίστει υμνούντων τον Τόκον Σου.Όν ικέτευε ρύσαι ημάς από επιβουλής του αλλοτρίου και της αιωνίου κολάσεως.

Άχραντε Παρθένε, Σύ ημών προστάτις υπάρχεις από εχθρών επιβουλής, Σύ Ιατρός νοσούντων, Σύ ψυχών η θαλπωρή τη προς Θεόν μεσιτεία σου. Δι’ ό και Σοί δεόμεθα φύλαττε τον Οίκον όν ήγειρον πιστοί προς Σήν δοξολογίαν και μεσίτευσον τω Δεσπότη των όλων τας ψυχάς αυτών τάξοι, εν κόλποις Αβραάμ, ημάς δε καταξίωσον εν καθαρά καρδία ανυμνούντας Σε δοξάζειν τον Υιόν Σου και Θεόν ημών.

Η Εικών Σου Δέσποινα πύργος άσειστος, και τείχος απόρθητον ημίν υπάρχει, δι’ ό αυτήν προσκυνούντες Σε δοξάζομεν, και ύμνους ευχαριστίας Σοί προσαύδομεν, ευλαβώς τε δεόμεθά Σου Υπεραγία Θεοτόκε, πρεύσβευε τω Υιώ σου και Θεώ ημών από του πονηρού ρύσαι ημάς και αξιώσαι τον βίον εν μετανοία διελθείν, ίνα επόμενοι ταις Αυτού διδαχαίς της Ουρανίου Βασιλείας αξιωθώμεν.

Της ευρέσεως ετήσιον εορτήν τελούντες αδελφοί την Παρθένον εν ύμνοις τιμήσωμεν, και προσκυνούντες την σήμερον θαύματι αποκαλυφθείσαν Εικόνα Αυτής ούτω βοήσωμεν. Χαίρε των αγγέλων το αγαλίασμα, χαίρε των δαιμόνων το  φρύαγμα, χαίρε υπέρμαχε στρατηγέ των πιστών, χαίρε η διαλύουσα στρατιάς των εχθρών, χαίρε η προς Θεόν παρησία ,προς σωτηρίαν των ψυχών ημών.

Την Εικόνα Σου την σεπτήν Αειπάρθενε, ανευρόντες σήμερον ευλαβώς προσκυνούμεν, ότι δι’ αυτής την Σήν προστασίαν, ημίν εβεβαίωσας. Χαίρε η δεξαμενή ημίν την Θείαν ευδοκίαν Σου. Ταύτη θαρρούντες Αγαθή την ζωήν και τους οίκους ημών Σοί αναθέμεθα.

Την Πολιούχον ημών πιστοί σήμερον, εν αγαλιάσει ευφημήσωμεν πάντες, ότι ηυδόκησε δοθείναι ημίν, η εν γή κεκρυμένη Εικών του σωτηρίου αγγέλματος. Τούτον τρανώς δείκνυσιν ημίν ότι την Αυτής προστασίαν αεί κεκτήμεθα.

Ώ Δέσποινα του κόσμου και πολιούχος Στερρά, ημάς τους προς την Σήν προστασίαν αεί καταφεύγοντας φύλαττε και σκέπε Αγνή και περίσωζε, πειρασμών και κινδύνων, και πάντων ημών κατεύθυνσον προς τον σεπτόν Ναόν Σου τα βήματα, ίνα τηρούντες λαμπρότητα αυτού Σοί το χαίρε ευλαβώς Κεχαριτωμένη αναμέλπημεν.

Δέσποινα, οικεία βουλήσει πολιούχος ημών γέγονας σήμερον, Ευχαριστούντες Σοι Αγνή ασπαζόμεθα την Εικόναν Σου. Ως του θαύματος του δι’ αυτής ημίν προς πίστιν γενομένου. Την Σήν προστασίαν ευλαβώς δεξάμενοι, Σοί βοώμεν. Μη εγκαταλείπης Δέσποινα ούς υπο την Σκέπην Σου τέθηκας,και πρεύσβευε τω Υιώ Σου και Θεώ της αιωνίου κολάσεως λυτρωθήναι τους πίστει προσκυνούντας την Αγίαν Εικόνα Σου.

Σήμερον την προστασίαν ημών η βεβαίωσις, τη ευρέσει Εικόνος της Θεοτόκου δίδεται, η Εικών γάρ Αυτής, εκ γής ημίν πεφανέρωται, και ως βάτος άλλη, την χάριν διαγγέλλεται. Δι’ ό και ημείς τη Θεοτόκω βοήσωμεν. Ούποτε εχθροί καθ’ ημών Ότι Σύ μεθ’ ημών.

Εικόνα Σου Δέσποινα κεκρυμένην εν γή, προς πίστιν Σής χάριτος, τοις ενθάδε πιστοίς, δεδώρησαι σήμερον.Ταύτην νύν προσκυνούντες, ευλαβώς Σοι αιτούμεν, Πρεύσβευε τω Κυρίω, πειρασμών και κινδύνων, ρυσθήναι και την ειρήνην πάσι δωρήσασθαι.

Κατεπλάγησαν Αγνή, πάντες ακούσαντες και νύν, ότι βάτος εν πυρί, μη καιομένη ως το πρίν, ο περιέχων την εικόναν Σου κάλαθος ανεφάνη. Ώ θαύμα αληθώς, το γενόμενον, πάντας συγκαλούν προς Σήν ανύμνησιν,δι’ ό και πάντες σήμερον την Θείαν Σκέπην Σου έχοντες κραυγάζομεν. Ημίν προστάτις, και Πολιούχος η Παρθένος δείκνυται.

 

Χαίρε θρόνε πυρίμορφε των τετραμόρφων υπερενδοξοτέρα.

Σήμερον εξέλαμψεν ημίν εν γής Εικών της Θεοτόκου, την Αυτής αντίληψιν και Σκέπην πιστουμένη Υμνήσωμεν πιστοί ζωής την Μητέρα.

Η Λειτουργία αυτή έχει αντικατασταθεί σήμερα απο νεώτερη ποιηθήσα υπο του Ιερομόναχου Κύριλλου Καλογεράκη της Ιεράς Μονής Αγκαράθου....με αίνους και τροπάρια  τα οποία ψάλλονται εναρμονισμένα καλύτερα με την Βυζαντινή  κλίμακα.....

Το σπίτι  του Αρχοντάκη Νικολάου στην Απάνω Βρύση...

Το σκάλισμα εις το πανοπόρτι μαρτυρά το έτος κτησίματος..1857

Το στενό και αδιέξοδο δρομάκι των Αρχοντάκηδων...

Τα Παιδιά του Νικόλαου Αρχοντάκη ..Λεωνίδας και Σοφία...που Μόνασαν στα Ιεροσόλυμα...

Η Μονή του Αγίου Θεοδοσίου στα Ιεροσόλυμα...1935....που έχτισαν ο Λεόντιος και η Ευλογία Αρχοντάκη...[ στον περίβολο υπάρχουν οι τάφοι τους και μνημονεύγονται έως και σήμερα..]

 Το σημείο στο σπίτι όπου είχε κρεμάσει τον κάλαθον με την εικόνα ο Αρχοντάκης Νικόλαος εις τα δοκάρια της οροφής....

Το Σπίτι σήμερα ανήκει στην Λωξάντρα του Μπαγκράτη....[ κατά το ήμισυ..το άλλο μισό απο την πίσω μεριά ανήκει στους κληρονόμους της Χρυσής και Βασιλικής....]

Η Δίκλυτος  Εκκλησία Αγίας Παρασκευής και Ευαγγελιστρίας σε παλαιοτέρα μορφή...